Kitap Yorumu [ Refet - Fatma Aliye ] // Blogları Canlandırma Projesi - BCP

 Merhabalar herkeseee!!! 

Arayı açmadan ve geç kalmadan Blogları Canlandırma Projesi için yazı yazmalıydım deyip yazıma başlıyorum. 

Mart ayının en önemli günü 8 Mart Kadınları Günü olduğu için temamız KADIN. Ayrıca Şubat ayı raporu ve Mart ayı temasının detayı için buradan Okurix'sin bloguna bakabilirsiniz. Bu arada rapor için teşekkürler! 😊

Ben temamız için çok güzel ve gerçek anlamda ders veren bir kitap seçtim. Aslında çok önceden okuduğum bir kitap ama hem Türkçe'nin ilk kadın yazarı olduğu için hem de konusunda mücadele eden anne kızın hikayesini okuduğum için Fatma Aliye'nin Refet kitabına yorum yapmak istedim. 

REFET

Refet, Türk edebiyatında yer alan ilk kadın öğretmen başkarakterdir. Türkçenin ilk kadın romancısı Fatma Aliye’nin kaleminden çocukluktan genç kadınlığa, elindeki tek sermayesi aklı olan yoksul bir kızın öğretmen okulundan mezun olarak tek başına ayakları üzerinde durma hikâyesini okuruz. Refet farklı kadınlıkları, sınıflar arası kadın dayanışması ve kadınların gündelik yaşamlarını oldukça yalın bir biçimde anlatır.

Fatma Aliye (Topuz) (1862- 1936) 1889’da “Bir Kadın” imzasıyla çevirdiği, George Ohnet’den Meram romanıyla edebiyat dünyasına ilk adımını atar. 1891’de yayımlanan ikinci yapıtı Hayal ve Hakikat’i Ahmet Mithat’la yazar. Çok geçmeden sırasıyla Muhadarat, Refet, Levayih-i Hayat, Udi ve Enin romanları kendi adıyla yayımlanır. Refet ve Udi Türk edebiyatının çalışıp ayakları üzerinde duran ilk kadın karakterlerini anlatır. Romanlarındaki başkarakterlerin hepsi mücadeleci ve güçlü kadınlardır. Yapıtları yurtdışında ilgi görür. Udi romanı 1899’da Gustave Séon tarafından Fransızcaya çevrilir. Ev ziyaretleri yapan Avrupalı kadın gezginlerin Osmanlı kadını hakkındaki yanlış izlenimlerini değiştirmek için kaleme aldığı Nisvan-ı İslam 1894’te Rus şarkiyatçısı Olga de Lebedef ve Nazimé Roukié tarafından Fransızcaya ve Beyrut’ta tefrika edilmek üzere Arapçaya çevrilir. 1893 Chicago Kitap Fuarı için hazırlanan “The Woman’s Library of The World’s Fair” adlı kataloğunda biyografisi ve kitapları yer alır. Filozofların biyografilerinden oluşan Teracim-i Ahval-i Felasife adlı yapıtıyla felsefi bir deneme olan Tedkik-i Ecsam Türkiye’de bir kadın kaleminden çıkan ilk felsefe yapıtlarıdır. Kosova Zaferi ve Ankara Hezimeti ile yarım kalan Ahmet Cevdet Paşa ve Zamanı bir kadın yazara ait ilk tarih yapıtlarıdır. İslam’ın ilk zamanlarında yaşamış kadınların biyografilerini yazdığı Nâmdârân-ı Zenân-ı İslâmiyân çalışması ise bugün yeni yeni oluşmaya başlayan feminist tarih bilincinin erken örneğidir. Kadınlara ait en uzun süreli yayın olan Hanımlara Mahsus Gazete’nin ilk günden itibaren etkin bir kalemi olan Fatma Aliye, makalelerinde İslam’ı ataerkil yorumlarından sıyırarak yorumlamayı önerir ve çokeşliliği, evlilik ve örtünmeyi bu yaklaşımla ele alır. Fatma Aliye, döneminde büyük bir cesaret, inat ve direniş sergileyerek kalemi elinden bırakmamış, kendinden sonra gelen kadın edebiyatçıları da yazılarıyla desteklemiştir.

Arka kapak yazısında konusuna çok yer verilmemiş ama yazarın başarıları hakkında kısa bir özet geçilmiş. Bir taşla iki kuş vurmuş gibiyim. 😀

Fatma Aliye

Peki bu fotoğraf size bir şey hatırlatıyor mu?

Evet Fatma Aliye'nin fotoğrafı elimizden geçen 50TL'nin üzerinde basılı. Bana göre önemli size göre gereksiz olabilecek bilgiyi alıp ne yapıyorsanız yapın asdfgasdfhjklş

Neyse biz tekrar konumuza dönelim.

Ben en iyisi kitabı biraz özet geçeyim. Kitabımız Refet'in doğumundan sonra babasının ölmesi ve abilerinin annesi ve kendisine sahip çıkmamalarından başlıyor. Annesi yani Binnaz hanım Refet'i alıp İstanbul'a geliyor ve hayat mücadeleleri başlıyor. Zengin ve kendilerine sahip çıkabilirler diye akrabalarının yanında kalmaya başlayan Refet ve annesi burada yaşamanın çok da kolay olmadığını anlarlar. Refet'i dışlayan ve döven evin çoçuklarından dolayı Refet rahatsızlanıp yataklara düşer. Daha sonra artık burada da yaşayamaz hale gelirler fakat ne yapacaklarını bilemeyen Binnaz Hanıma sevgi dolu bir hanım yardım eder. Onların yanına taşınıp yük olmamak için evlerin işini yapan Binnaz hanım hayatlarını biraz düzene sokmaya başladığını düşünür fakat bu sadece bir başlangıçtır. 

Refet büyüyüp okumaya başladığında hayatlarını kurtaracak tek şeyin okumak olduğuna inanan Refet tüm mücadelesini okumaya adar. 

Refet ve annesinin başına gelen tüm olumsuzlukları okurken hem onlar için umut ediyoruz hem de çokça üzülüyoruz. Şimdi ki zamanda okumanın çok kolay olduğunu görmek mutlu ediyor insanı fakat o zamanlar ne kadar zorluklarla mücadele ediliyormuş okuyunca o kadar iyi anlıyoruz ki şu an halimize şükretmek boynumuzun borcu oluyor. 

Bazen Refet'e sinir olduğumu söylemem lazım. Tamam kimseye minnet etmek istemiyorsun, gururundan ödün vermiyorsun ama seni okutmak için mücadele eden annesi için bunları bir kenara bırakabilirdi. Aslında Refet'in her anlamda yardım etmeye çalışan bir çok arkadaşı oldu, bu açıdan güzeldi fakat yine de tek başlarına yaşamak zorundalardı ve bir şekilde yaşadılar. Neler yaşadıklarını bilmek isterseniz okumanızı öneririm. 

Ben çok sevdim zaten Fatma Aliye'nin ilk Türkçe kadın yazarı olması beni en çok meraklandıran ve gururlandıran hususlardandı. Her alanda kadınların olmasını ve başarıya ulaşmış olduklarını bilmek çok gurur verici. Bu yüzden Fatma Aliye çok sevdiğim bir yazardır. Eski zaman kadınlarının yaşadıkları zorlukları bizlere ulaştırmayı başaran Fatma Aliye'yi çokça tebrik ediyorum. Tabii kitap sadece yazdığı konuyla ilgili değil o zamanlar kadın yazar olabilmek kesinlikle zormuş ve okuduğumuzda bunu bilmek ve başardığını görmek kitaba daha çok anlam yüklememize neden oluyor. 

Bu sefer çok fotoğraf ya da gif kullanmadan yorumumu bitireceğim. Çok anlamlı bir tema olduğu için her her kadın yazar hem de kadın konulu kitap seçmek beni mutlu etti. Okumayan varsa eğer en kısa zamanda okumanızı tavsiye ediyorum. Çocuklarınıza da okutabilir o dönemde okumanın zorluklarını ve kadınların eskilerde nasıl bir mücadele verdiklerini öğrenebilirler.

Son olarak ülkemizdeki, dünyadaki kadınlara, çocuklara ve tüm canlılara uygulanan şiddet umarım bir gün son bulur. Bunun için hem dua edeceğim hem de elimden ne geliyorsa onu yapacağım.

Sevgiyle, sağlıkla, güçle ve özgürce kalın...